DS&TH – Câu chuyện về các chương trình đào tạo kỹ năng bán hàng với những thử thách đầy đau đớn như bắn chun sưng tay, cõng nhau giẫm gai hoa hồng đang gây phẫn nộ trong dư luận. Những phương pháp huấn luyện này không chỉ khiến người tham gia chịu đau đớn về thể chất mà còn gây ra tác động tiêu cực về tâm lý, tạo ra nhiều tranh cãi về tính giáo dục và nhân văn.
Gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện một video ghi lại cảnh chương trình đào tạo của một thương hiệu mỹ phẩm. Trong đó, các nhân viên tham gia trò chơi kéo dây chun, khi dây chun đứt, đội thua sẽ phải chịu hình phạt. Người thủ lĩnh sẽ bị sếp bắn dây chun vào cổ tay. Video ghi lại những hình ảnh các cô gái với cổ tay đỏ lừ, sưng tấy sau khi bị bắn chun, làm dấy lên sự phẫn nộ trong cộng đồng mạng. Mục đích của trò chơi này được giải thích là nhằm tạo sự thấu hiểu về trách nhiệm nặng nề của thủ lĩnh và sức mạnh của đội nhóm. Tuy nhiên, hành động này đã bị nhiều người cho là phản cảm và vô lý.
Nữ CEO của công ty tổ chức trò chơi đã lên tiếng bảo vệ phương pháp đào tạo của mình, cho rằng trò chơi đã chạm đến cảm xúc của người tham gia và rằng người ngoài cuộc không thể hiểu được giá trị mà trò chơi mang lại. Một số nhân viên tham gia cũng chia sẻ rằng họ đã nhận được những bài học giá trị từ thử thách, dù phải chịu đựng nỗi đau thể chất.
Trước đó, một video khác cũng khiến dư luận dậy sóng với cảnh các thành viên của một công ty phải cõng nhau bước qua con đường trải đầy hoa hồng gai. Trong đoạn video, những người giẫm lên gai bật khóc vì đau đớn, trong khi những người chứng kiến cũng không khỏi xúc động. Video này được cho là thuộc một khóa học đào tạo bán hàng hệ thống, với mục đích rèn luyện bản lĩnh cho các thành viên.
Chuyên gia tâm lý, TS. Phạm Thị Thúy, đã chỉ trích mạnh mẽ những thử thách đau đớn này, gọi chúng là trò chơi “phi giáo dục”. Bà cho rằng mặc dù mục đích của buổi đào tạo có thể tốt, nhưng cách thức thực hiện đã gây tổn hại nghiêm trọng đến cả thể chất lẫn tinh thần của người tham gia. “Tôi rất phản đối các trò chơi phản cảm như vậy. Những người tổ chức dường như thiếu hiểu biết về giáo dục và tâm lý con người, chỉ quan tâm đến hiệu quả kinh doanh mà bỏ qua các tác động tiêu cực có thể gây ra cho người tham gia”.
TS. Phạm Thị Thúy cũng nhấn mạnh rằng những trò chơi như vậy có thể để lại hậu quả tâm lý lâu dài cho người tham gia, đặc biệt là khi họ phải chịu đựng sự sỉ nhục, đau đớn trước sự chứng kiến của đám đông. “Không chỉ là những tổn thương về thể chất, mà tâm lý của họ cũng bị ảnh hưởng nặng nề khi phải chịu những áp lực vô lý từ những thử thách phản cảm như vậy”, bà chia sẻ.
Bà còn lưu ý thêm rằng, khi xem lại những video này, những người tham gia có thể tự hỏi tại sao họ lại chấp nhận chịu đựng những đau đớn và sự sỉ nhục đó. “Đó là sự thao túng tâm lý tiêu cực, lợi dụng cảm giác mặc cảm và tội lỗi của con người để thúc đẩy họ thay đổi, nhưng đó không phải là cách giáo dục đúng đắn”, TS. Thúy nói thêm.
Những video về các thử thách này đã tạo nên làn sóng chỉ trích mạnh mẽ trên mạng xã hội. Nhiều người bày tỏ sự thất vọng khi thấy rằng một số doanh nghiệp sẵn sàng tổ chức các hoạt động gây đau đớn cho nhân viên chỉ để tăng cường tính gắn kết và hiệu quả kinh doanh. Chuyên gia tâm lý Phạm Thị Thúy cũng cho rằng việc cộng đồng mạng chỉ trích người tham gia là không nên. “Trong một môi trường đào tạo với mục đích như vậy, việc họ tham gia là điều dễ hiểu, chỉ là họ không lường trước được những hậu quả về sau”, bà giải thích.
Theo bà, một chương trình đào tạo mang tính giáo dục phải đáp ứng được hai yếu tố cơ bản: Thứ nhất, mục tiêu của chương trình phải là vì con người, quan tâm đến sức khỏe, tâm lý và cảm xúc của người tham gia. Thứ hai, người tổ chức phải nói rõ luật chơi và những hậu quả có thể xảy ra để người chơi tự quyết định tham gia hay không.
Những thử thách như bắn chun hay giẫm gai hoa hồng rõ ràng là phi giáo dục và không mang lại giá trị tích cực nào cho cả người tham gia lẫn cộng đồng. Những nhà tổ chức cần nhận ra rằng, sự đoàn kết và bản lĩnh không thể được rèn luyện bằng những phương pháp gây đau đớn và xúc phạm. Thay vào đó, cần tìm kiếm những phương pháp đào tạo mang tính giáo dục và nhân văn hơn.
