DS&TH – Bạo hành bằng lời nói của cha mẹ đối với con trẻ không chỉ gây tổn thương tâm hồn mà còn để lại những vết sẹo khó chữa lành.
Những lời mắng mỏ, chỉ trích và đay nghiến trong gia đình có thể “hủy hoại” tinh thần trẻ như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu vấn đề này để xem làm thế nào để xây dựng một môi trường gia đình tích cực và ủng hộ cho sự phát triển của con.
Bạo hành bằng lời nói “hủy hoại” trẻ như thế nào?
Trên hành trình trưởng thành, trẻ em thường có những lúc bướng bỉnh, không nghe lời và phát triển những thói hư tật xấu. Trong những khoảng khắc nóng nảy, khi cảm xúc không kiềm chế được, nhiều cha mẹ đã lựa chọn mắng chửi, đay nghiến và bạo hành con bằng những lời tiêu cực, như “thằng đầu đất”, “mày ăn gì mà ngu thế?”, “có thế cũng làm không nên hồn”, “nhìn con người ta kìa”, “mày không phải con tao”, “cút đi cho khuất mắt”… Một số phụ huynh có quan điểm rằng việc sử dụng ngôn ngữ tiêu cực sẽ không gây hại cho trẻ bằng việc dùng vũ lực với họ, nhưng thực tế lại cho thấy những lời lẽ này có thể tạo ra những vết sẹo tâm hồn sâu trong tâm trí của trẻ.
Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Lanh, từ Học viện Minh Trí Thành, đã nhấn mạnh rằng ngôn ngữ có thể chữa lành hoặc hủy hoại một con người. Ngôn ngữ của cha mẹ chính là nguồn dinh dưỡng quan trọng nuôi lớn tâm hồn con trẻ, tương hỗ cho sự thành công của con, nhưng cũng có thể trở thành “rác” khiến trẻ cảm thấy bế tắc và thất bại trong cuộc sống. Những đứa trẻ thường xuyên bị mắng mỏ bằng những lời tiêu cực sẽ cảm thấy mình không đáng giá trong mắt cha mẹ, tự nhận thấy không đủ giỏi, không đủ tốt. Điều này tạo nên một bóng tối tâm lý, ăn mòn sự tự tin của trẻ, khiến họ trở nên nhút nhát và tự ti.
Một điều đáng ngạc nhiên là dường như cha mẹ luôn mong muốn con đạt thành công nhưng lại dùng ngôn ngữ sát thương, giết chết sự tự tin của con. Đây chính là nghịch lý mà chuyên gia Nguyễn Thị Lanh đã chỉ ra. Thay vì tạo ra môi trường ủng hộ và khích lệ, cha mẹ dùng ngôn ngữ tiêu cực đã khiến trẻ cảm thấy không an toàn và che giấu cảm xúc bên trong. Con không muốn chia sẻ và trò chuyện với cha mẹ, vì sợ sẽ bị mắng hoặc la. Hậu quả là con tự kìm nén tâm tư, không biết cách giải phóng những cảm xúc tiêu cực và ngày càng mất kết nối với cha mẹ. Cảm giác lạc lõng trong gia đình, cùng với những áp lực không được giải tỏa, là lý do khiến trẻ có thể trầm cảm tâm lý. Để giải quyết nỗi đau tinh thần, trẻ có thể tự làm tổn thương bản thân bằng cách tự gây thương tích trên cơ thể, thậm chí có ý muốn chấm dứt cuộc sống.
Với tình huống như vậy, đứa trẻ thường phản kháng bằng cách thể hiện hành vi ngược đối, sử dụng ngôn ngữ tiêu cực đối đáp với những người xung quanh, thậm chí cãi lại và quát mắng chính cha mẹ. Đây chính là cách trẻ thể hiện nỗi tức giận và phản đối những cách xử lý tiêu cực của cha mẹ đối với mình.
Bí quyết “Sai nhưng vẫn yêu” – Không bạo hành con bằng lời nói
Nhưng có một giải pháp để thay đổi tình hình này. Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Lanh cho rằng trên hành trình trưởng thành, đứa trẻ luôn khao khát được yêu thương, chú ý và ngợi khen để cảm thấy có giá trị. Vì vậy, thay vì dùng ngôn ngữ tiêu cực, cha mẹ nên dùng ngôn ngữ yêu thương và chữa lành để giao tiếp với con. Hãy nuôi dưỡng tâm hồn con, giúp trẻ phát triển tự tin và hạnh phúc, tỏa sáng trong cuộc sống.
Để đạt được điều này, cha mẹ cần lắng nghe và cảm nhận xúc cảm của con trẻ. Động viên và hợp lệ đối với mỗi người khi họ cố gắng và làm được điều tích cực. Ngoài ra, hạn chế sử dụng mỏ hàn và thay thế bằng những từ ngữ tích cực, hạn chế và xây dựng. Tạo ra môi trường gia đình an toàn, nơi con người cảm thấy thoải mái để thể hiện cảm xúc mà không sợ bị phê phán. Học cách kiểm soát cảm xúc của mình trong những tình huống khó khăn và căng thẳng để không để những cảm xúc tiêu cực tràn ngập và tác động xấu đến việc giao tiếp với con.
Tóm lại, cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng tâm hồn con trẻ. Sử dụng ngôn ngữ yêu thương và tích cực là cách tốt nhất để nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, giúp trẻ phát triển toàn diện và đạt được thành công trong cuộc sống.
Phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng cho hành vi bạo lực tinh thần trẻ em
Vào ngày 30-12-2021, Chính phủ đã ra mắt Nghị định số 130/2021/NĐ-CP, đề xuất những biện pháp xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em. Theo quy định trong nghị định này, những hành vi gây tổn hại về tinh thần, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, lăng mạ, chửi mắng, đe dọa hoặc cách ly trẻ em, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng. Đồng thời, người vi phạm cũng phải chịu mọi chi phí liên quan đến khám bệnh và chữa bệnh của trẻ em (nếu có).
Điều này nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi và tinh thần của trẻ em, đồng thời hạn chế những hành vi bạo lực tinh thần và xâm hại tâm hồn của trẻ. Việc áp dụng các biện pháp phạt nghiêm khắc này sẽ góp phần xây dựng một môi trường an toàn và lành mạnh cho sự phát triển toàn diện của trẻ em, cơ hội phát triển mạnh mẽ và hạnh phúc trong cuộc sống.
Hình ảnh: Tổng hợp
